OBJAWY TĘŻYCZKI
Jak już zostało wcześniej powiedziane, diagnozowanie objawowych pacjentów odbywa się w poradniach neurologicznych, endokrynologicznych, nefrologicznych, a także w skrajnych przypadkach – na szpitalnych oddziałach ratunkowych w Izbach Przyjęć.
Objawy mogące wskazywać na tężyczkę (utajoną lub jawną):
Tężyczka jawna – nazywana jest także tężyczką hipokalcemiczną (niedobór wapnia zjonizowanego), charakteryzuje się:
- symetrycznym drętwieniem skóry dystalnych części kończyn górnych i dolnych,
- drętwieniem skóry wokół ust, języka, dłoni i stóp, czasami przedramion i podudzi,
- uczuciem „braku czucia w dłoniach”,
- skurczem mięśni stóp, dłoni, z charakterystycznym ułożeniem dłoni w tzw. rękę położnika,
- uczuciem niepokoju, lękiem przed śmiercią,
- uczuciem „ściskania” w klatce piersiowej,
- pobudzeniem,
- drgawkami kończyn,
- hiperwentylacją,
- zasłabnięciem, do omdlenia włącznie,
- skurczem krtani, zaburzeniami rytmu serca.
Tężyczka utajona (spazmofilia) – inaczej nazywana normokalcemiczną (niedobór magnezu na poziomie komórkowym), charakteryzuje się:
- osłabioną koncentracją,
- zaburzeniami pamięci,
- rozdrażnieniem,
- uczuciem ciągłego zmęczenia,
- wzmożoną lękliwością,
- bezsennością,
- kołataniem serca,
- bólem w klatce piersiowej,
- dusznością,
- bólem brzucha,
- nudnościami,
- drżeniem powiek.
Lista objawów nie jest niestety jednorodna, tzn. objawy mogą mylić się i mieszać między tężyczką utajoną a jawną!
Z racji tego, iż przy tężyczce utajonej mamy do czynienia z różnymi symptomami, chorzy często są diagnozowani i leczeni przez lekarzy na pograniczu różnych specjalizacji, takich jak: m.in.: interna, neurologia, psychiatria.
W celu rozpoznania tężyczki utajonej lekarz podejrzewający tę przypadłość powinien sprawdzić, czy pacjent ma dodatni objaw Chvostka, objaw Trousseau oraz objaw Lusta. Stanowią one testy kliniczne za pomocą, których jest możliwe potwierdzenie/wykluczenie tężyczki [utajonej].
Objaw Chvostka (Chvostka-Weissa) to „kurcz lub skurcz przypominający kurcz w obrębie tożstronnych mięśni twarzy, wywoływany opukiwaniem bezpośrednio poniżej wyrostka jarzmowego kości skroniowej, do przodu od ucha u pacjentów z nadmierną pobudliwością nerwów. Jest to lokalizacja gęsiej stopki, dlatego objaw Chvostka to po prostu ruchowy objaw Tinela. Jest klasycznym objawem tężyczki z powodu hipokalcemii niezależnie od jej przyczyny”.
Objaw Trousseau polega na „przymusowym ustawieniu palców dłoni w kształt przypominający rękę położnika. Objaw ten możemy zaobserwować podczas wykonywania tzw. „próby tężyczkowej EMG”. Do badania tego używamy mankietu do mierzenia ciśnienia tętniczego krwi, który zaciskamy na ramieniu pacjenta wywołując niedokrwienie przedramienia. Objawem Trousseau nazywamy dłoniowe zgięcie palców IV i V. Objaw ten może również występować samoistnie podczas napadu tężyczki jawnej”.
Objaw Lusta to „uderzenie młotkiem w nerw strzałkowy (poniżej główki kości strzałkowej), który wywołuje skurcz mięśni strzałkowych (uniesienie i odchylenie na zewnątrz stopy)”.
Tężyczka niestety często wiąże się z powszechnością występowania objawów, ale kluczowe do jej opanowania jest znalezienie przyczyny, bez tego terapia może być nieskuteczna.
Do najczęstszych przyczyn tężyczki należą m.in.:
Do najczęstszych przyczyn tężyczki należą m.in.:
- zaburzenia neurologiczne (m.in. nerwica, lęki, depresja),
- jednostki chorobowe (m.in. celiakia, nietolerancja glutenu, astma oskrzelowa),
- usunięcie tarczycy i uszkodzenie przytarczycy (przy tężyczce jawnej),
- niedobory witamin (m.in. magnezu, wapnia, potasu, sodu, witaminy D3, B12, kwasu foliowego),
- niedobory żelaza i ferrytyny,
- SIBO (zespół przerostu bakterii w jelicie cienkim),
- infekcje wirusowe i bakteryjne (borelioza/koinfekcje, cytomegalia, EBV, WZW A, B i C),
- ciąża i okres karmienia,
- leki i rodzaje leczenia (zwłaszcza: leki moczopędne, antybiotyki, sterydy, inhibitory pompy protonowej IPP),
- tryb życia (m.in.: intensywne ćwiczenia fizyczne, źle przeprowadzony post żywieniowy, stres, niezdrowa dieta, alkohol, głodówki),
- nałogi i stany uzależnienia (m.in.: alkohol, energetyki, narkotyki, dopalacze).
Celem tego artykułu nie jest dostarczanie spersonalizowanych zaleceń dotyczących terapii ani ułatwianie samodzielnego leczenia. Dobranie terapii powinno odbywać się wyłącznie pod opieką specjalisty.
- K. Popławska, K. Rychlik, K. Omidi, A. Będzichowska, A. Wawrzyniak, B. Kalicki, Tężyczka jako przyczyna utraty przytomności, „Pediatria i Medycyna Rodzinna”, nr 14(2)/2018.
- D. Zawadzki, A. Kołacińska, Tężyczka jako stan zagrożenia życia w zespole ratownictwa medycznego, „Na Ratunek”, nr 5/2017.
- A. Gryglas, R. Dudkowiak, R. Śmigiel, Tężyczka jako częsta przyczyna konsultacji na ostrym dyżurze – etiologia, objawy chorobowe i leczenie, „Przegląd Lekarski”, nr 72/2015.
- W. W. Campbell, Objawy kliniczne w neurologii, Wydawnictwo Edra Urban & Partner, Wrocław 2016.
- E. Keczmerska, D. Ryglewicz, H. Sienkiewicz-Jarosz, Tetany –physiology, symptoms, diagnosis and treatment, „Terapia Neurologia”, nr 286/2013.
- K. Kubicka, W. Kawalec, Pediatria. Tom 1, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2006.
Swoją wizytę zrealizujesz tutaj:
Jak do nas trafić? Przeczytaj w zakładce:
